Mối quan hệ giữa Mỹ và Canada, ít người biết
Một là quân chủ lập hiến, gần giống như Anh, bằng cách kết hợp lập pháp và hành pháp theo mô hình lưỡng viện.
Như bất kỳ quốc gia nào trên thế giới, Mỹ và Canada có những điểm khác biệt cơ bản cả về thể chế chính trị lẫn văn hóa, xã hội. Tuy nhiên, sự khác biệt đó dường như không thể trở thành rào cản, ngăn hai nước trên hợp tác và có mối quan hệ khá tốt đẹp.
Sốc văn hóa-Bệnh thường gặp của người nhập cư
1. Một vài điểm khác nhau giữa Mỹ và Canada.
Đặc điểm
Mỹ
Canada
Thể chế
Mỹ sở hữu thể chế Liên bang Cộng hòa, tam quyền phân lập.
Quyền lực được phân chia giữa các chính quyền tiểu bang và liên bang. Mỗi cấp chính quyền được chia thành ba nhánh: lập pháp, tư pháp và hành pháp. Mỗi nhánh có mục đích (ít nhất là hỗ trợ) kìm hãm bớt quyền lực của những nhánh còn lại.
Canada là một đất nước có sự pha trộn bởi hai dạng thể chế.
Một là quân chủ lập hiến, gần giống như Anh, bằng cách kết hợp lập pháp và hành pháp theo mô hình lưỡng viện. Thủ tướng hiện tại và hầu hết nội các của ông đều từ Hạ viện
Hai là mô hình dân chủ, giống với hình thức liên bang của chính phủ Mỹ.
Chính trị
Mỹ bị chi phối bởi hai đảng chính là Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa. Một trong hai Đảng này đều có sức ảnh hưởng tại một số tiểu bang và thành phố lớn. Bên cạnh đó, ở Mỹ cũng tổn tại một vài đảng phái nhỏ lẻ, không quan trọng khác.
Canada là một tổ hợp chính trị đa dạng, gồm 5 đảng phái quan trọng và gần như có quyền hành chi phối ngang nhau.
5 đảng đó bao gồm, Đảng Tự do, Đảng Liên minh (bao gồm nhiều đảng nhỏ), Đảng Bảo thủ tiến bộ, Đảng Dân chủ mới và Khối Quebec nằm ở trung tâm Quebec.
Ngôn ngữ
Ngôn ngữ chính ở Mỹ là tiếng Anh.
Những người nhập cư dù đến từ bất kỳ đâu cũng đều phải thông thạo tiếng Anh nếu muốn sinh sống và làm việc tại đây.
Tiếng Anh và tiếng Pháp.
Đã có nhiều luồng ý kiến phân biệt và kêu gọi xóa bỏ tiếng Pháp. Song, bất cứ nỗ lực nào nhằm vô hiệu hóa thứ tiếng này đều thất bại, đặc biệt ở Quebec và hứng chịu các phản ứng tiêu cực từ người dân.
Thủ đô
Mỹ có một thủ đô là Washington, đặt tại Quận Columbia (District of Columbia) .
Thủ đô này có tên đầy đủ là Washington D.C nhằm phân biệt với tiểu bang Washington nằm ở bờ biển miền Tây. Theo luật pháp Mỹ, Washington D.C không phụ thuộc sự ảnh hưởng của bất kỳ tiểu bang nào
Thủ đô của Canada là Ottawa.
Ottawa không nằm trong bất cứ đặc khu nào và chịu sự kiểm soát của tỉnh bang Ontario.
Tầng lớp quý tộc
Dù có nguồn gốc từ thuộc địa của Hoàng Gia Anh song đến nay, tầng lớp quý tộc dường như đã biến mất khỏi quốc gia này
Bị ảnh hưởng từ khi còn là thuộc địa của Hoàng Gia Anh, hiện ở Canada vẫn còn tồn tại tầng lớp quý tộc. Tầng lớp này cũng đại diện cho bộ mặt Canada khi tham gia các sự kiện quốc gia và thế giới.
Tiểu bang
Mỹ có 50 tiểu bang, bao gồm các thủ phủ và một vài hải đảo.
Canada chỉ có khoảng 10 tỉnh bang và ba hải đảo.
Tổ chức nhà nước
Mỹ có một liên bang vững mạnh, ít nhất là mạnh hơn các tiểu bang riêng lẻ nhằm giữ cả đất nước hoạt động cùng một nhịp và tăng sự gắn kết giữa các tiểu bang. Hình thức liên bang đã tồn tại ở Mỹ cách đây 200 năm. Tuy nhiên, với cách điều hành này, hiệu quả làm việc của Mỹ bị hạn chế nhiều.
Hệ thống liên bang cho phép các tỉnh bang Canada có sự độc lập và chủ quyền hơn hẳn Mỹ.
Điều này mang lại một hiệu quả làm việc tốt. Tuy nhiên, Canada vẫn gặp phải một số vấn đề với những thành phần nổi dậy đòi ly khai, điển hình là ở Khối Quebec
Xã hội
Ở Mỹ, nếu người dân không thích chính phủ hiện tại, họ buộc phải đợi đến kỳ bầu cử tiếp theo để bầu nghị sĩ hoặc người đại diện mới của tiểu bang.
Ở Canada, những Đảng không chịu sự chi phối của Quốc hội có thể tiến hành một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm. Nếu cuộc bỏ phiếu được thông qua, chính phủ lâm thời buộc phải giải tán, và một cuộc bỏ phiếu mới được diễn ra sau đó, nhằm thay thế chính phủ cũ.
2. Vậy tại sao họ lại có thể hợp tác với nhau?
Với những khác biệt về thể chế chính trị và tổ chức chính phủ, mối quan hệ thân thiện giữa Mỹ và Canda đặt ra một dấu hỏi lớn. Nhiều người thắc mắc rằng tại sao họ không trở thành kẻ thù của nhau như các nước đối lập, ví dụ Pakistan và Ấn Độ, Iraq và Iran, thậm chí như Mỹ và Mexico cách đây 1 thế kỷ.
Câu trả lời đơn giản là họ có nền kinh tế liên kết chặt chẽ với nhau, quốc gia này làm lợi cho quốc gia kia. Canada nhập khẩu khá nhiều sản phẩm Mỹ và ngược lại người Mỹ tiêu thụ rất nhiều sản phẩm từ Canada. Chỉ cần lấy ngành sản xuất ô tô làm ví dụ. Các đơn vị lắp ráp và sản xuất linh kiện của Mỹ chiếm 10% trong ngành sản xuất ô tô của Canada, ngược lại, các nhà máy của Canada cũng chiếm khoảng 10% hợp đồng cung cấp linh kiện cho Mỹ.
Cuối cùng và quan trọng nhất, giữa một thế giới đang biến động từng ngày, với những căng thẳng và áp lực, việc hợp tác hòa bình, vui vẻ chẳng phải sẽ tốt hơn là một cuộc đối đầu gây tốn kém.
Leave a Reply